Probleembeschrijving

Tegen het centrum van Den Haag liggen, in wat ooit buitengebied was, 12 woningen. Oorspronkelijk stonden de woningen op een andere plaats. In 1665 zijn ze afgebroken en op deze plek herbouwd. Ofschoon het aan de buitenkant niet direct te zien is, zijn de woningen een rijksmonument.

Omstreeks 1975 zijn de woningen geheel gerenoveerd. Daarbij is de zolderverdieping toegankelijk gemaakt middels een trap en voor gebruik geschikt gemaakt. Voor die tijd was de zolder een loze ruimte. Onderdeel van deze werkzaamheden was het vervangen van de houten vloer door een op zand gestorte betonvloer. Ook werd het stucwerk vernieuwd. Dit gold zowel voor buiten als binnen.

In 1992 waren omvangrijke onderhoudswerkzaamheden noodzakelijk. Bij de voorbereiding ervan is onderzocht of welke maatregelen tegen de vochtproblemen genomen moesten worden. Uiteindelijk is ervoor gekozen om de naad tussen de betonnen vloer uit 1995 en het oude metselwerk af te dichten met een PUR-schuim. Dit bleek niet voldoende. In de jaren daarna zijn de vochtproblemen door verschillende adviseurs onderzocht. In 1999 is besloten om de muren te injecteren tegen optrekkend vocht.

Enkele jaren geleden zijn de woningen verkocht. De nieuwe eigenaar besloot om de gekraakte woningen op te knappen en weer geschikt te maken voor verhuur. Bij de opname van de werkzaamheden constateerde het ingehuurde bouwkundig adviesbureau dat er grote vochtproblemen waren en het noodzakelijk was om hiertegen maatregelen te nemen want anders waren de woningen niet verhuurbaar. Hiervoor werden offertes opgevraagd bij enkele bedrijven.

Eén van de uitgenodigde bedrijven wist zich te herinneren dat het niet de eerste keer was dat hij de woningen zag en ook toen was er sprake van ernstige vochtproblemen. Volgens hem had een ander bedrijf al eens wat gedaan tegen optrekkend vocht in deze woningen. Hij kon zich niet voorstellen dat dit geheel geen effect tot gevolg zou hebben. Hij wilde daarom geen offerte uitbrengen voordat er een goed onderzoek naar de oorzaak van de problemen was uitgevoerd.

Tijdens het door ons uitgevoerde onderzoek bleek dat uit de dossiers dat waarschijnlijk al omstreeks 1925 maatregelen tegen het vocht in de woningen genomen zijn. In de loop van de tijd waren leien in de muren gemetseld en was er geprobeerde de muren te drogen met elektro-osmose. De koperleidingen hiervoor zaten nog in de muur. Ook het injecteren in 1999 had niet de gewenste oplossing gebracht.

De vochtproblemen waren in een aantal woningen zo groot dat de kelderzwam achter de plinten groeide. Een voor sommige bijzonder fenomeen was dat het behang in de zomermaanden zo nat was dat het zonder enige moeite van de muren getrokken kon worden.

Vraagstelling 

Gelet op de geschiedenis – meer dan 75 jaar vochtproblemen zonder dat maar 1 van de genomen maatregelen had gewerkt – is samen met de aannemer voor de eigenaar een oplossing ontwikkeld waarbij het risico op klachten van de huurders vanwege vochtklachten minimaal is en de kosten van de investering binnen 10 jaar terug te verdienen zijn. De eigenaar heeft hierbij geaccepteerd dat er risico’s aan de oplossing zijn.

Restanten van de koperen elektrode in de muur