Van klei is bekend dat het, ondanks dat sterk waterhoudend is praktisch gezien waterondoorlatend is zolang het niet uitgedroogd is. Niet voor niets wordt bij dijken een laag klei als de waterkering gebruikt.

Voor de bestrijding van optrekkend vocht kende ik het materiaal niet. In mijn toch redelijk gevulde bibliotheek heeft geen van de auteurs het ooit genoemd als een mogelijkheid. Ook niet als een oplossing die niet werkt.

In het julinummer (4.2013) van B+B – Bauen im Bestand staat een artikel over de gemodificeerde klei van DERNOTON die speciaal ontwikkeld is om vochtindringing in funderingen te voorkomen. Toen ik het artikel las dacht ik mijzelf: waarom heb ik zelf hieraan nooit gedacht?

Dat het werkt is goed te verklaren. De poriënstructuur van klei is zoveel fijner dan die  van baksteen en mortel dat het niet anders kan zijn dat de capillaire krachten in de klei zoveel groter zijn als in de baksteen en de mortel dat er uitsluitend capillair vochttransport plaats vindt in de richting van de klei en niet omgekeerd. En zolang de klei niet is uitgedroogd blijft functioneren. M.a.w. geen watertransport door de klei.

Het risico dat de klei door droging scheuren gaat vertonen, hebben de mensen van DERNOTON volgens eigen zeggen middels een uitgekiende samenstelling van de klei praktisch tot nul teruggebracht. Gelet op het gegeven dat de bodem zelden zo droog wordt dat de klei tot poeder vergaat, heb ik de neiging om dit te geloven.

In het artikel van Bernhard Dernbach, eigenaar van Dernton, worden een tweetal toepassingen binnen de bouw genoemd. Van de eerste, een verticale bescherming van de fundering tegen de indringing van vocht en met name regen, ben ik niet zo enthousiast. Het beschermt slechts 1 zijde van de fundering. Met name in situaties waarbij begane grondvloeren op zand gestort zijn, is vaak een éénzijdig bescherming onvoldoende. Er kan namelijk nog altijd langs de onderzijde en de binnenzijde vocht in de fundering dringen. Dat regen niet noodzakelijk is voor het ontstaan van optrekkend vocht verwijs ik graag naar de SBR-publicatie “Optrekkend vocht” van de hand van inmiddels prof. Rob van Hees.

Veel enthousiaster word ik van de toepassing van gemodificeerd klei onder de vloer van een kelder of souterrain die vernieuwd moet worden. Vaak wordt dan vanwege vochtproblemen de bestaande gemetselde vloer vervangen door een betonvloer. Zijn de vochtproblemen dan echt voorbij? Vaak niet. Een eigenschap van beton is dat ze krimpt. Dit betekent dat er in de aansluiting tussen beton en het oude metselwerk een scheur ontstaat. Ook als de vloer ruim boven het grondvloer ligt dan ligt schade op de loer. Vocht uit de bodem via de scheur in het stucwerk trekken. Er ontstaat dan een schadebeeld dat op optrekkend vocht lijkt maar het niet is. Een laag klei onder de nieuwe vloer kan dit voorkomen.

Bij historische panden maakt de klei het mogelijk  dat daarboven een traditioneel gemetselde vloer aangelegd kan worden zonder dat direct gevreesd hoeft te worden op vochtproblemen. E.e.a. natuurlijk alleen zolang de grondwaterstand lager of zich rondom het peil van de vloer bevindt.

Of dit product ook in Nederland toegepast gaat worden? De tijd zal het leren. Ik moet zeggen dat ik zelden (een voor mij althans) nieuw product ben tegengekomen waarvan de werking zo goed theoretisch te onderbouwen is. Bovendien zijn ook alle haken en ogen bekend.

Foto’s: www.dernoton.de. Verder dank aan www.dernoton.de voor de digitale versie van het artikel.