Schimmels hebben naast voeding veel vocht nodig om te groeien en maar staan niet graag met een hun voeten in het water. Daarnaast hebben schimmels zuurstof nodig voor hun groei. Daarom zullen we schimmels niet terugvinden onder water. Overigens wel de gisten.

Voor de zwammen geldt hetzelfde als voor de schimmels al zijn ze beter dan bestand tegen water.

Vochtgehalte hout

Voor het ontstaan van schimmel- en zwamgroei is het belang dat het hout voldoende lang vochtig is. Het is daarom geen probleem als vochtpercentage van het hout enige tijd boven de 20 à 21 % uitkomt mits het daarna het hout weer voldoende droogt.

Bij een houten kozijn wordt het vochtpercentage van 20 % iedere jaar wel een keer overschreden. Evenwel is dit normaal gesproken geen probleem als dit niet te lang aanhoudt en het hout daarna goed droogt. En dat is vaak het geval. Veel kozijnen en houten begane grondvloeren verkeren ook na 50 jaar nodig in goede staat. Omgekeerd geldt dat als er geen droging optreedt of de periode tekort is, houtrot vrijwel zeker zal optreden.

Opgemerkt moet worden dat het “moderne” hout in de regel veel meer voedingsstoffen bevat dan het hout dat jarenlang in het water gelegen heeft. Daarom zijn de risico’s op houtrot nu groter dan vroeger.

Eenmaal begonnen

Is er eenmaal sprake van schimmelgroei in het hout dan zal de schimmel ook langere periode van droogte overleven en weer tot leven komen als er weer voldoende vocht is. Onder de Nederlandse omstandigheden betekent dit dat als eenmaal houtrot opgetreden het proces in feite niet meer te stoppen is, hooguit te vertragen.

Gezondheidsrisico’s

De gezondheidsrisico’s van houtrot bij kozijnen zijn praktisch nul zolang de verf aan de binnenzijde in tact is. Deze verflaag verhindert de emissie van schimmelsporen en de vluchtige stoffen die door de schimmels geproduceerd worden.

Opgemerkt wordt dat er geen directe relatie is tussen het voorkomen van houtrot en een slecht binnenklimaat/milieu. Overigens kunnen beide tegelijk voorkomen.