Ontlading
De echte hinder voor mensen ontstaat pas bij elektrostatische ontlading. Deze vindt plaats als twee voorwerpen met een verschillende lading contact met elkaar maken. In de praktijk gaat het dan vaak om een voorwerp van eindige grootte – het menselijk lichaam – dat verbinding maakt met de (neutrale) aarde (voorwerp van ‘oneindige’ grootte). Het overschot aan elektronen gaat hierbij naar de aarde. Bij een tekort wordt de hoeveelheid elektronen juist aangevuld vanuit de aarde.
De snelheid waarmee dit gebeurt, is afhankelijk van het ladingsverschil tussen de twee lichamen en de elektrische weerstand die de lading ondervindt bij het’ ontladen’ .
Wezenlijk zijn er maar twee factoren die bepalen of er hinder van en problemen met statische ontlading optreden:
- de lading (hoeveelheid oplading)
- de snelheid van ontlading/ontladingstijd
Figuur 3: Ontladingen (i) in de praktijk
Wij leveren en plaatsen keramische keukentabletten, wij vernemen met regelmaat dat de kledij ter hoogte van de tablet gaatjes vertoond.Vooral in de buurt van en met inductiekookplaten, is dat hier ook ten gevolge van statische oplading of ontlading, en zo ja kunnen, wij daar iets aan doen om dat probleem te vermijden ?
Dit fenomeen is nieuw in de bouwwereld.
Indien mogelijk een kleine reactie, waarvoor dank.
Kan dit fenomeen verklaard worden vanuit elektrostatische ontladingen?
Voordat een ontlading kan optreden, moet er eerst sprake zijn van elektrostatische oplading. Hierbij moet naar zowel de keramisch keukenblad als de kleding gekeken worden. Van kleding is bekend dat elektrostatische oplading kan ontstaan. De oppervlaktespanning kan hierbij heel hoog worden maar dit, behalve bij wol, komt niet vaak voor. Van keramisch keukenblad lijkt het zeer onwaarschijnlijk tenzij kunstharsen als bindmiddel zijn gebruikt. Is kunsthars het bindmiddel dat valt er op voorhand weinig over te zeggen. Mits beschikt wordt over het juiste meetinstrument is de elektrostatische oplading relatief eenvoudig te meten.
Voor het overspringen van vonken moet de veldsterkte van het elektrische veld voldoende sterk zijn. Voor de praktijk kan de overslagspanning gebruikt worden. Die is voor lucht 1 à 3 kV/mm. Zo zal bij een oppervlaktespanning van 25 kV een vonk kunnen overspringen als de afstand minder dan 25 à 75 mm is. Bij het koken komen deze afstanden tot het keukenblad voor. Dus uit te sluiten is het niet. Dit impliceert ook dat als er een relatie van de gaatjes met elektrostatische ontlading is de gaatjes zich zouden moeten vooral rondom navelhoogte in de kleding moeten voorkomen. Als die random over de kleding verspreid zijn dan is een relatie met elektrostatische ontladingen praktisch uit te sluiten.
De energie van een vonk bij een elektrostatische ontlading is heel beperkt. De vraag is dan ook of deze voldoende is om een gaatje in de kleding te schroeien. Op grond van mijn kennis acht ik dit vrijwel uitgesloten maar zeker durf ik het niet te stellen. Door de gaatjes in de kleding onder een microscoop te leggen, is in de regel goed na te gaan wat de oorzaak is van de kapot gaan van de vezels in de kleding. Als de vezeluiteinden geschroeid zijn, dan hoeft dat elektrostatisch ontlading overigens nog niet de oorzaak te zijn. Het schroeien kan namelijk ook een andere oorzaak hebben. Een goed laboratorium kan onderzoeken of er materiaalvreemde stoffen bij de gaatjes aanwezig zijn. Dit laatste geeft dan meer informatie over de oorzaak.
Resumerend kan gesteld worden dat het zeer onwaarschijnlijk is dat elektrostatische ontladingen de oorzaak zijn van de gaatjes in de kleding. Ondanks dat wil ik het niet naar het rijk der fabelen verwezen. Daarvoor is meer nodig. Om meer grip op het probleem te krijgen, is mijn advies om enkele kledingstukken met gaatjes te verzamelen. En dit te laten onderzoeken door een laboratorium met een open blik op het probleem. In mijn netwerk zitten laboratoria die dit kunnen en het ook een uitdaging vinden.